یکی از مهم ترین پروتئین های بدن کلاژن است. کلاژن نقش کلیدی در حفظ سلامت پوست، مو، ناخن، استخوان ها و مفاصل ایفا می کند. کلاژن تقریبا یک سوم از کل پروتئین های بدن را تشکیل می دهد. با بالا رفتن سن افراد، تولید کلاژن در بدن کاهش می یابد. این کاهش تولید کلاژن باعث بروز علائمی مانند چین و چروک، افتادگی پوست، شکنندگی مو و ناخن و همچنین درد مفاصل می شود.
کلاژن بلوک اصلی ساختمان پوست، ماهیچه ها، استخوان ها، تاندون ها و رباط ها و سایر بافت های همبند بدن شما است. همچنین در اندام ها، رگ های خونی و پوشش روده شما یافت می شود. پروتئین ها از اسیدهای آمینه ساخته می شوند. اسیدهای آمینه اصلی سازنده کلاژن پرولین، گلیسین و هیدروکسی پرولین هستند. این اسیدهای آمینه با هم گروه می شوند تا فیبرهای پروتئینی را در یک ساختار مارپیچ سه گانه تشکیل دهند.
انواع کلاژن
کلاژن انواع مختلفی دارد که هر کدام در بخش خاصی از بدن نقش ایفا می‌کنند. به طور کلی، بیشتر کلاژن‌ها در بدن به پنج نوع اصلی تقسیم می‌شوند:
- نوع 1: این نوع 90 درصد از کلاژن بدن شما را تشکیل می دهد. نوع 1 به طور متراکم بسته بندی شده و برای ایجاد ساختار پوست، استخوان ها، تاندون ها و رباط ها استفاده می شود.
- نوع 2: این نوع در غضروف الاستیک یافت می شود که از مفصل پشتیبانی می کند.
- نوع 3: این نوع در ماهیچه ها، شریان ها و اندام ها یافت می شود.
- نوع 4: این نوع در لایه های پوست شما یافت می شود.
- نوع 5: این نوع در قرنیه چشم، برخی از لایه های پوست، مو و بافت جفت یافت می شود.
خواص و مزایای کلاژن
کلاژن یک پروتئین مهم در بدن است که خواص متعددی دارد و در عملکردهای مختلف بدن نقش حیاتی ایفا می‌کند. برخی از مهم‌ترین خواص کلاژن عبارتند از:
حفظ سلامت پوست
کلاژن به پوست خاصیت ارتجاعی داده و از ایجاد چین و چروک و افتادگی پوست جلوگیری می‌کند. کاهش تولید کلاژن به مرور زمان می تواند منجر به شل شدن و چین و چروک پوست شود. مصرف کلاژن می تواند به ترمیم پوست و بهبود ظاهر آن کمک کند.
تقویت مفاصل و غضروف‌ها
کلاژن در ساختار غضروف‌ها نقش دارد و به حفظ حرکت نرم و کاهش اصطکاک در مفاصل کمک می‌کند. این ویژگی باعث کاهش درد مفاصل و پیشگیری از مشکلاتی مانند آرتروز می‌شود. مصرف مکمل های کلاژن می تواند به بهبود عملکرد مفاصل و کاهش التهاب آن ها کمک کند.
تقویت استخوان‌ها
کلاژن به عنوان یکی از اجزای ساختاری استخوان‌ها عمل کرده و می‌تواند به حفظ استحکام و تراکم استخوان‌ها کمک کند. کاهش تولید کلاژن با افزایش سن، ممکن است باعث افزایش خطر شکستگی‌ها و بیماری‌های استخوانی مانند پوکی استخوان شود.
تقویت مو و ناخن‌ها
کلاژن به تقویت مو و ناخن‌ها کمک کرده و باعث رشد بهتر و کاهش شکنندگی آنها می‌شود. مصرف کلاژن می تواند موجب افزایش ضخامت مو و تقویت ریشه های آن شود.
حمایت از عضلات
کلاژن در ساختار عضلات نیز وجود دارد و می‌تواند به بازسازی و تقویت عضلات کمک کند. مصرف کلاژن به ویژه پس از تمرینات ورزشی یا آسیب های عضلانی می تواند روند بهبود را تسریع کند.
سلامت رگ های خونی
کلاژن در دیواره رگ های خونی نیز وجود دارد و به حفظ ساختار آن ها کمک می کند. این خاصیت می تواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کرده و از آسیب های عروقی جلوگیری کند.
بهبود عملکرد دستگاه گوارش
کلاژن به تقویت دیواره معده و روده‌ها کمک کرده و ممکن است در بهبود عملکرد دستگاه گوارش و کاهش مشکلاتی مانند زخم معده یا سندرم روده تحریک‌پذیر مفید باشد.
تقویت سلامت دندان ها
کلاژن به حفظ سلامت لثه‌ها و دندان‌ها کمک می‌کند. کاهش کلاژن می‌تواند باعث آسیب به لثه‌ها و ضعف دندان‌ها شود.
در صورتی که از کمبود کلاژن رنج می‌برید و علائمی مانند چین و چروک، شکنندگی مو و ناخن و درد مفاصل را تجربه می‌کنید، می‌توانید با مشورت پزشک از مکمل‌های کلاژن استفاده کنید.
چگونه می توانیم سطح کلاژن بدن را افزایش دهیم؟
سیگار کشیدن یکی از عوامل مهم تخریب کلاژن است. با مصرف غذاهایی غنی از کلاژن مانند گوشت قرمز، ماهی، تخم مرغ، میوه‌ها و سبزیجات می‌توانید به افزایش تولید کلاژن کمک بسیار زیادی کنید. مکمل‌های کلاژن به صورت پودر، قرص یا کپسول در دسترس هستند. این مکمل ها اغلب از منابع حیوانی مانند گاو یا ماهی استخراج می شوند و می توانند به تقویت تولید کلاژن در بدن کمک کنند.
همچنین استفاده از کرم ضد آفتاب و پوشیدن لباس‌های محافظ می‌تواند از آسیب دیدن کلاژن توسط نور خورشید جلوگیری کند. و در نهایت ورزش منظم به افزایش تولید کلاژن کمک می‌کند.
مقاله مرتبط: فواید و عوارض مکمل های کلاژن
خلاصه مطالب
کلاژن یک پروتئین بسیار حیاتی برای سلامت و ساختار بدن است و نقش‌های مختلفی در حفظ زیبایی پوست، سلامت مفاصل و استخوان‌ها و حتی تقویت مو و ناخن‌ها ایفا می‌کند. برای حفظ تولید طبیعی کلاژن در بدن، مصرف منابع غذایی مناسب و یا استفاده از مکمل‌ها می‌تواند مفید باشد.
هلدینگ بهبود تامین مرجع اصلی تولید و توزیع محصولات تخصصی مراقبت از بدن در ایران می باشد.
لینک مرجع:
my.clevelandclinic.org/health/articles/23089-collagen