چگونه میلیاهای اطراف چشم را در خانه درمان کنیم؟
آیا تا به حال در اطراف چشم تان دانه های ریز و سفید ظاهر شده است؟ دانه هایی کوچک، بدون درد، اما سرسخت که نه شبیه جوش هستند، نه با فشردن از بین می روند. این برجستگی‌های سفید که اغلب در ناحیه زیر چشم یا روی پلک دیده می‌شوند، به نام میلیا (Milia) شناخته می‌شوند.
اگر شما هم با این دانه‌های ریز سفید در اطراف چشم خود مواجه شده‌اید، نگران نباشید. میلیا یکی از شایع‌ترین عارضه‌های پوستی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. هرچند این دانه‌ها معمولاً بیخطر هستند، اما می‌توانند از نظر ظاهری آزاردهنده باشند و نیاز به مراقبت و درمان مناسب داشته باشند. در این مقاله قصد داریم به طور کامل بررسی کنیم که میلیا چیست؟ چرا ظاهر می شود، چگونه می توان از آن پیشگیری کرد و چه راهکارهایی برای درمان موثر آن وجود دارد.
میلیا چیست؟
میلیا به دانه های کوچک، سفید یا متمایل به زرد گفته می شودکه معمولا در زیر سطح پوست ظاهر می شوند. این برجستگی ها معمولاً در نواحی حساس پوست مانند اطراف چشم، گونه‌ها، پلک‌ها، بینی و چانه دیده می‌شوند.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند میلیا ناشی از چربی پوست یا عدم رعایت بهداشت است، درحالی‌که این باور نادرست است. حتی افرادی با پوست خشک، تمیز یا حساس هم ممکن است دچار میلیا شوند.
میلیا زمانی ظاهر می‌شود که کراتین، نوعی پروتئین طبیعی موجود در پوست، به جای خروج از سطح پوست، در زیر لایه‌های سطحی گیر می‌افتد و یک کیست کوچک و سفید تشکیل می‌دهد. برخلاف جوش‌ها که ناشی از چربی، باکتری یا التهاب هستند، میلیا ارتباطی با عفونت یا سبوم (چربی پوست) ندارد و به همین دلیل معمولاً بدون درد، غیرالتهابی و سفت است.
انواع میلیا
قبل از پرداختن به درمان، شناخت نوع میلیا ضروری است:
- میلیای اولیه: به دلیل محبوس شدن کراتین در فولیکول‌های مو یا منافذ پوستی.
- میلیای ثانویه: در اثر آسیب‌های پوستی مانند سوختگی، استفاده از کرم‌های سنگین، یا پس از لایه‌برداری شیمیایی.
دلایل ایجاد میلیا
در ادامه به مهم ترین دلایل ایجاد میلیا می پردازیم.
1- تجمع کراتین در زیر پوست: مهم‌ترین علت میلیا، گیر افتادن کراتین در زیر لایه بیرونی پوست (اپیدرم) است. به دلایل مختلف، روند طبیعی بازسازی پوست دچار اختلال شده و این پروتئین به جای دفع، در پوست محبوس می‌شود و کیست‌های ریز سفیدرنگ ایجاد می‌کند.
2- آسیب به پوست: هر نوع آسیب فیزیکی و شیمیایی از جمله: سوختگی، زخم یا التهاب مزمن، استفاده بیش از حد از لایه بردار و یا لیزر درمانی می تواند زمینه ساز ایجاد میلیا شود.
3- استفاده از محصولات مراقبتی نامناسب: استفاده از محصولات آرایشی و مراقبتی سنگین، به‌ویژه در نواحی ظریف مانند اطراف چشم، میتواند مانع تنفس طبیعی پوست شود. این نوع محصولات، با ایجاد یک لایه سنگین روی پوست، منافذ را مسدود کرده و از خروج طبیعی سلول‌های مرده جلوگیری می‌کنند و با گذشت زمان، منجر به شکل‌گیری دانه‌های سفید و سفتی به نام میلیا می‌شود.
4- عدم لایه برداری صحیح یا تجمع سلول های مرده: اگر پوست افراد به طور منظم لایه برداری نشود، سلول های مرده روی سطح پوست انباشه شده و این امر به ویژه در پوست های خشک باعث حبس شدن کراتین در پوست و ایجاد میلیا می شود.
5- تابش مستقیم نور خورشید: قرار گرفتن مداوم در معرض نورخورشید باعث ضخیم شدن لایه شاخی پوست می شود. این وضعیت روند طبیعی دفع سلول های مرده را مختل کرده و احتمال بروز میلیا را افزایش می دهد.
6- تغییرات هورمونی و افزایش سن: سرعت بازسازی سلولی با افزایش سن کاهش می یابد، و در برخی از دوره ها مانند بارداری یا یائسگی، نوسانات هورمونی می توانند پوست را مستعد شکل گیری میلیا کنند.
7- ژنتیک و نوع پوست: برخی افراد به‌طور طبیعی مستعد ابتلا به میلیا هستند. این احتمال بیشتر در افرادی دیده می‌شود که پوست خشک یا حساس دارند، یا سابقه خانوادگی میلیا در آنها وجود دارد. همچنین، افراد مبتلا به بیماری‌های پوستی مزمن مانند روزاسه، اگزما یا درماتیت آتوپیک نیز ممکن است بیش از دیگران در معرض این دانه‌های سفید زیرپوستی قرار بگیرند.
8- مصرف داروهای خاص: مصرف برخی داروهای موضعی یا خوراکی میتواند در فرآیند بازسازی طبیعی پوست اختلال ایجاد کند و زمینه‌ساز بروز میلیا شود.
چگونه می توان از میلیا پیشگیری کرد؟
خوشبختانه با رعایت چند اصل ساده در مراقبت از پوست، میتوان احتمال بروز میلیا را تا حد زیادی کاهش داد. در ادامه به راهکارهای پیشگیری از میلیا می پردازیم.
1- پاکسازی منظم پوست: یکی از کلیدی‌ترین عوامل در پیشگیری از میلیا، پاک کردن صحیح پوست از آلودگی، چربی و مواد آرایشی است. هر شب پیش از خواب، پوست صورت به‌ویژه اطراف چشم را با یک پاک‌کننده ملایم و مناسب نوع پوست خود تمیز کنید.
2- استفاده از محصولات غیر کومدوژنیک: محصولاتی که منافذ پوست را نمی‌بندند و روی آن لایه سنگین باقی نمی‌گذارند، احتمال تشکیل میلیا را به میزان قابل‌توجهی کاهش می‌دهند.
3- لایه برداری منظم و ملایم پوست: انجام لایه‌برداری سبک به صورت هفتگی، به حذف سلول‌های مرده از سطح پوست کمک می‌کند و مانع از تجمع کراتین می‌شود.
4- محافظت روزانه از پوست در برابر آفتاب: استفاده از ضدآفتاب مناسب با SPF 30 یا بالاتر به‌صورت روزانه، حتی در روزهای ابری یا داخل خانه، برای جلوگیری از ایجاد میلیا بسیار مؤثر است.
5- عدم دستکاری پوست یا فشردن میلیا: اگر میلیا روی پوست ظاهر شد، هرگز سعی نکنید آن را مانند جوش فشار دهید یا با ناخن خارج کنید. این کار نه‌تنها مؤثر نیست، بلکه میتواند باعث التهاب، عفونت یا ایجاد لک شود. درمان میلیا بهتر است تحت نظر متخصص پوست یا با ابزارهای استریل انجام شود.
راهکارهای درمان میلیا
در ادامه با روش های خانگی، تخصصی و پزشکی درمان میلیا آشنا می شوید:
درمان خانگی میلیا دور چشم
شستشوی منظم پوست با شوینده‌های ملایم و فاقد مواد تحریک‌کننده، اولین گام مهم در مراقبت از پوست‌های مستعد میلیا به‌شمار می‌رود. بخور دادن صورت با آب گرم به مدت چند دقیقه در هفته، کمک می‌کند تا منافذ باز شده و خروج کراتین از زیر پوست تسهیل شود.
همچنین استفاده از لایهبردارهای طبیعی یا شیمیایی ملایم مانند اسکراب‌های خانگی، یا کرم‌هایی حاوی اسید سالیسیلیک و گلیکولیک اسید میتواند در حذف سلول‌های مرده مؤثر باشد. استفاده از روغن‌های گیاهی سبک و غیرکومدوژنیک مانند روغن جوجوبا، روغن درخت چای یا روغن آرگان نیز به تعادل چربی پوست و کاهش التهاب کمک می‌کند.
- شستشوی منظم با شوینده ملایم
- لایه برداری منظم
- استفاده از بخور صورت
- روغن های گیاهی غیرکومدوژنیک
مقاله مرتبط: سالیسیلیک اسید چیست؟
درمان دارویی میلیا دور چشم
درمان دارویی میلیا معمولاً برای مواردی توصیه می‌شود که ضایعات گسترده‌تر، ماندگارتر یا مقاوم به درمانهای خانگی باشند. این داروها باید با احتیاط و ترجیحاً تحت نظر پزشک استفاده شوند. انتخاب نوع درمان دارویی بسته به محل بروز میلیا، نوع پوست و شدت ضایعات باید توسط پزشک متخصص انجام گیرد تا از تحریک یا آسیب به پوست جلوگیری شود.
- کرم های موضعی
- آنتی بیوتیک های موضعی (در موارد عفونی)
درمان تخصصی میلیا دور چشم
درمان تخصصی میلیا معمولاً زمانی مورد نیاز است که روشهای خانگی و دارویی نتیجه‌بخش نباشند یا ضایعات به‌صورت گسترده و مزمن ظاهر شوند. یکی از رایج‌ترین روشهای تخصصی، استخراج میلیا با ابزار استریل و مخصوص توسط متخصص پوست است.
لایه‌برداری‌های تخصصی مانند میکرودرم ابریژن یا پیلینگ شیمیایی با استفاده از اسیدهای آلفا و بتا هیدروکسی نیز به پاکسازی سلول‌های مرده و جلوگیری از انسداد منافذ کمک می‌کنند و در درمان موارد مقاوم‌تر مؤثرند. لیزردرمانی با دستگاه‌هایی مانند لیزر CO2 یا Er:YAG برای تبخیر میلیاهای عمقی یا مزمن به‌کار می‌رود، به‌ویژه زمانی که درمانهای دیگر کارایی نداشته‌اند.
- استخراج میلیا
- میکرودرم ابریژن
- لایه برداری شیمیایی
- لیزر درمانی
مقاله مرتبط: ترتیب روتین پوستی: راهنمای کامل
| ویژگی ها | درمان خانگی | درمان دارویی | درمان تخصصی |
| اثر گذاری | متوسط | خوب | بسیار بالا |
| سرعت نتیجه گیری | کند | متوسط | سریع |
| نیاز به پزشک | ندارد | بله | بله |
| احتمال عوارض جانبی | بسیار کم | متوسط | کم تا متوسط |
| مناسب برای نواحی حساس | بله | خیر | بستگی به روش دارد. |
سوالات متداول
-
آیا میلیا خطرناک است؟ خیر، میلیا معمولاً بیخطر و غیرالتهابی است.
-
آیا میتوان میلیا را در خانه درمان کرد؟ بله، روشهای خانگی ملایمی وجود دارد که میتواند به بهبود آن کمک کند.
-
چه درمانهای خانگی برای میلیا مؤثر است؟ بخور دادن صورت، استفاده از لایهبردارهای ملایم و روغن درخت چای میتواند مفید باشد.
-
آیا فشردن میلیا برای درمان مناسب است؟ خیر، فشردن میلیا میتواند باعث زخم یا عفونت شود.
مقاله مرتبط: لوپوس چیست و چرا می تواند خطرناک باشد؟
خلاصه مطالب
میلیا برجستگی های کوچک و گنبدی شکلی هستند که معمولاً سفید یا زرد هستند. آنها معمولاً خارش یا درد ندارند. با این حال، ممکن است برای برخی افراد ناراحتی ایجاد کنند. ملحفه ها یا لباس های زبر ممکن است باعث تحریک و قرمز شدن میلیا شوند. میلیا زمانی ایجاد می شود که پروتئین کراتین در زیر پوست به دام می افتد. برخی شرایط و محصولات پوستی ممکن است باعث ایجاد آنها شوند.
با رعایت بهداشت پوست، پرهیز از محصولات چرب و استفاده از روشهای ساده خانگی میتوان بیشتر این کیست‌های کوچک را در خانه به‌طور ایمن و طبیعی درمان کرد. صبر و استمرار، کلید موفقیت در درمان خانگی میلیا است.
هلدینگ بهبود تأمین، مرجع تخصصی در تولید و توزیع محصولات مراقبت از مو، پوست و بدن در ایران است. این مجموعه با تکیه بر دانش روز، تکنولوژی‌های نوین و استانداردهای جهانی، در مسیر ارتقاء سلامت و زیبایی گام برمی‌دارد.
لینک مرجع:
www.healthline.com/health/milia