همه چیز درباره کهیر و حساسیت های پوستی
کهیر و حساسیت های پوستی زمانی رخ می‌دهند که سیستم ایمنی بدن به‌طور غیرعادی نسبت به یک ماده خاص واکنش نشان دهد. این واکنش منجر به بروز علائم پوستی می‌شود که شدت آن‌ها از خفیف تا شدید متغیر است و می‌تواند عملکرد و کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
پوست، به‌عنوان بزرگ‌ترین اندام بدن، نقش اساسی در محافظت از بدن در برابر عوامل خارجی ایفا می‌کند. این سد دفاعی گاهی در مواجهه با برخی مواد یا محرک‌ها دچار واکنش‌های التهابی می‌شود که به آن‌ها «حساسیت پوستی» یا در برخی موارد «کهیر» گفته می‌شود.
حساسیت پوستی چیست؟
حساسیت پوستی به واکنش بیش‌از‌حد سیستم ایمنی بدن در برابر مواد بی‌ضرر محیطی گفته می‌شود که باعث بروز علائم پوستی مانند خارش، قرمزی، التهاب، جوش، یا تورم می‌گردد. در این حالت، پوست که به‌عنوان نخستین سد دفاعی بدن در برابر عوامل خارجی عمل می‌کند، دچار واکنش‌های التهابی می‌شود که ممکن است موقتی، مزمن یا حتی ناتوان‌کننده باشد.
وقتی فرد با یک ماده‌ی آلرژن مانند گرده گیاه، نیکل، دارو، غذای خاص یا مواد شیمیایی تماس پیدا می‌کند، سیستم ایمنی بدن، آن ماده را به‌اشتباه خطرناک تشخیص داده و در پاسخ، هیستامین و سایر مواد شیمیایی التهابی آزاد می‌کند. این فرایند منجر به علائم حساسیتی در پوست می‌شود.
انواع حساسیت های پوستی
در ادامه به بررسی کامل انواع شایع حساسیت های پوستی می پردازیم:
1- درماتیت تماسی: یکی از شایع‌ترین انواع حساسیت پوستی که در اثر تماس مستقیم پوست با مواد تحریک‌کننده یا آلرژن به وجود می‌آید.
- درماتیت تماسی تحریکی
- درماتیت تماسی آلرژیک
2- کهیر: کهیر شامل برآمدگی‌های قرمز، صورتی یا سفیدرنگ روی پوست است که اغلب با خارش شدید همراه است.
- کهیر حاد
- کهیر مزمن
- کهیر فیزیکی
3- اگزما: یک بیماری مزمن و التهابی پوست با زمینه ژنتیکی و آلرژیک که بیشتر در کودکان دیده می‌شود ولی می‌تواند تا بزرگسالی ادامه یابد.
4- آنژیوادم: آنژیوادم، تورم سریع و ناگهانی در لایه‌های عمقی‌تر پوست که اغلب اطراف چشم‌ها، لب‌ها، گلو و اندام‌ها را درگیر می‌کند. در موارد شدید، می‌تواند منجر به انسداد راه تنفسی شود.
5- فتودرماتیت: فتودرماتیت یا حساسیت نوری پوست یک واکنش التهابی غیرطبیعی است که در اثر تماس پوست با نور خورشید یا نور ماورای بنفش (UV) ایجاد می‌شود.
6- واکنش های آلرژیک به دارو: پوست ممکن است به برخی داروها واکنش نشان دهد و دچار التهاب شود.
7- حساسیت به لاتکس: یک واکنش ایمنی نسبت به پروتئین‌های موجود در لاتکس طبیعی که در دستکش‌ها، بادکنک‌ها و وسایل پزشکی استفاده می‌شود.
8- اگزمای دیس هیدروتیک: نوعی اگزمای حاد که در اثر استرس، گرما یا آلرژی به برخی فلزات مانند نیکل ایجاد می‌شود.
علائم رایج حساسیت پوستی
- قرمزی و التهاب پوست
- خارش یا سوزش
- تاول یا دانه‌های ریز
- پوستهریزی
- تورم موضعی
- ترک‌خوردگی یا خشکی پوست
کهیر چیست؟
کهیر یک واکنش پوستی شایع است که با ظهور ناگهانی برجستگی‌های قرمز یا همرنگ پوست، خارش‌دار و گاهی همراه با سوزش یا گزگز مشخص می‌شود. یکی از ویژگی‌های بارز کهیر، ناپدید شدن نسبتاً سریع هر ضایعه (معمولاً در کمتر از 24 ساعت) و سپس ظاهر شدن آن در ناحیه دیگری از پوست است. کهیر در پوست‌های روشن‌تر قرمز، صورتی یا گوشتی هستند و ممکن است به رنگ گوشتی یا کمی روشن‌تر یا تیره‌تر از رنگ پوست شما در پوست قهوه‌ای یا سیاه باشند.
کهیر زمانی رخ می‌دهد که بدن در واکنش به یک محرک، ماده‌ای به نام هیستامین و سایر مواد شیمیایی را در زیر سطح پوست آزاد می‌کند. هیستامین باعث گشاد شدن رگ‌های خونی و تجمع مایع در زیر پوست می‌شود که به تشکیل برجستگی‌های خارش‌دار می‌انجامد.
انواع کهیر
انواع مختلفی از کهیر وجود دارد که بر اساس مدت زمان ماندگاری و عوامل محرک طبقه‌بندی می‌شوند، که در ادامه به آن ها می پردازیم:
1- کهیر حاد
کهیر حاد یک نوع واکنش آلرژیک پوستی است که به‌طور ناگهانی ظاهر شده و معمولاً کمتر از 6 هفته طول می‌کشد. این وضعیت با بروز جوش‌ها یا برآمدگی‌های قرمز یا صورتی‌رنگ، همراه با خارش، سوزش یا حتی احساس سوزن‌سوزن شدن در پوست همراه است. کهیر حاد ممکن است در هر نقطه‌ای از بدن ایجاد شود و اغلب به‌طور ناگهانی ظاهر شده و به‌تدریج یا به سرعت ناپدید می‌شود.
2- کهیر مزمن
کهیر مزمن به وضعیتی گفته می‌شود که کهیر (برآمدگی‌های قرمز و خارش‌دار روی پوست) به‌طور مداوم یا با عود مکرر، بیش از 6هفته ادامه داشته باشد. برخلاف کهیر حاد که معمولاً به‌دلیل عوامل مشخصی مانند غذا یا دارو ایجاد می‌شود، در کهیر مزمن اغلب علت دقیق ناشناخته است و ممکن است به یک بیماری زمینه‌ای یا واکنش خودایمنی مرتبط باشد.
3- کهیر فیزیکی
کهیر فیزیکی یکی از انواع کهیر مزمن تحریکی است که در پاسخ به تحریکات فیزیکی خارجی مانند فشار، سرما، گرما، لرزش، نور خورشید یا آب ایجاد می‌شود. برخلاف کهیرهای معمول که ممکن است در اثر آلرژی به غذا یا دارو ظاهر شوند، در این نوع، عامل محرک محیطی فیزیکی است که مستقیماً باعث تحریک پوست می‌شود. این نوع کهیر معمولاً چند دقیقه تا چند ساعت پس از تماس با محرک ایجاد می‌شود و اغلب به‌صورت موضعی ظاهر می‌شود، ولی گاهی ممکن است گسترده‌تر باشد.
مقاله مرتبط: کهیر کولینرژیک چیست؟ چگونه آن را درمان کنیم؟
علل بروز کهیر و حساسیت پوستی
در ادامه، به تفکیک مهم‌ترین و رایج‌ترین علل بروز کهیر و حساسیتهای پوستی پرداخته می‌شود:
- آلرژن ها
- عوامل فیزیکی
- بیماری های زمینه ای و اختلالات ایمنی
- عفونت ها
- استرس و عوامل روانی
- عوامل هورمونی
- مواد شیمیایی و صنعتی
- وراثت و زمینه ژنتیکی
- مصرف الکل یا غذاهای خاص
علل بروز کهیر و حساسیت های پوستی بسیار گسترده و متنوع‌هستند. از مواد غذایی و دارویی گرفته تا عوامل محیطی، روانی و بیماری‌های داخلی همگی میتوانند در بروز این واکنش‌ها نقش داشته باشند. شناخت دقیق علت، نخستین گام در درمان موفقیت‌آمیز و پیشگیری از تکرار علائم است. به همین دلیل، مراجعه به متخصص پوست یا آلرژی در صورت بروز کهیر و حساسیت های پوستی شدید، توصیه می‌شود.
مقاله مرتبط: بثورات پوستی چیست؟
سوالات متداول
- کهیر واگیردار است؟ خیر، کهیر یک واکنش آلرژیک است و قابل سرایت نیست.
- حساسیتهای پوستی به چه صورت بروز میکنند؟ به صورت قرمزی، خارش، پوستهریزی یا التهاب در محل تماس با ماده حساسیتزا.
- آیا کهیر نشانه بیماری خطرناک است؟ اغلب بیخطر است، اما در صورت تورم لب، زبان یا تنگی نفس نیاز به فوریت پزشکی دارد.
- آیا تغذیه در کنترل حساسیتهای پوستی نقش دارد؟ بله، برخی غذاها مانند لبنیات، آجیل یا غذاهای تند میتوانند حساسیتزا باشند.
خلاصه مطالب
کهیر و حساسیت های پوستی از جمله واکنش‌های شایع بدن هستند که میتوانند زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهند. اگرچه بسیاری از این موارد خوش‌خیم و قابل‌درمان هستند، شناخت علائم، دلایل و راهکارهای درمان و پیشگیری آن‌ها برای حفظ سلامت پوست و آرامش روانی ضروری است. در موارد مزمن یا شدید، مراجعه به پزشک متخصص پوست و آلرژی ضروری است تا از پیشرفت بیماری و آسیب‌های جدی‌تر جلوگیری شود.
هلدینگ بهبود تأمین، مرجع تخصصی در تولید و توزیع محصولات مراقبت از مو، پوست و بدن در ایران است. این مجموعه با تکیه بر دانش روز، تکنولوژی‌های نوین و استانداردهای جهانی، در مسیر ارتقاء سلامت و زیبایی گام برمی‌دارد.
لینک مرجع:
www.healthline.com/health/hives