لوپوس چیست و چرا می تواند خطرناک باشد؟

لوپوس یکی از بیماری‌های خودایمنی مزمن و پیچیده است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌جای محافظت در برابر عوامل بیگانه، به اشتباه به سلول‌ها، بافت‌ها و اندام‌های سالم خود حمله می‌کند. این بیماری ممکن است به‌صورت سیستمیک، با درگیری هم‌زمان چندین اندام داخلی، یا به‌صورت موضعی و محدود به پوست بروز کند.

به دلیل تنوع زیاد در علائم و نحوه بروز لوپوس، این بیماری را گاهی “هزار چهره” می‌نامند. آنچه بیماری لوپوس را خطرناک می‌سازد، ماهیت پیچیده، غیرقابل پیش‌بینی و توانایی آن در آسیب‌ رساندن به طیف وسیعی از اندام‌های حیاتی بدن است. شیوع این بیماری به‌طور متوسط در حدود 20 تا 150 نفر در هر 100,000 نفر جمعیت گزارش شده است، اگرچه این عدد بسته به نژاد، منطقه جغرافیایی، و سیستم‌های بهداشتی متفاوت است.

آیا بیماری لوپوس خطرناک است؟

بله، بیماری لوپوس می‌تواند خطرناک باشد، به‌خصوص اگر به‌موقع تشخیص داده نشود یا به‌درستی درمان نگردد. اما میزان خطر آن بسته به نوع و شدت بیماری، اعضای درگیر، و پاسخ فرد به درمان متفاوت است.

در ادامه به اصلی ترین دلایل خطرناک این بیماری می پردازیم:

1- درگیری چندین اندام حیاتی

لوپوس به‌ویژه در نوع سیستمیک خود (SLE)، می‌تواند هم‌زمان یا به‌مرور زمان اندام‌هایی مانند کلیه‌ها، مغز، قلب، ریه‌ها، پوست و مفاصل را درگیر کند. این درگیری چندسیستمی باعث می‌شود که علائم بیماری پراکنده، متنوع و گاه شدیداً آسیب‌زننده باشند.

2- ماهیت مزمن و غیر قابل درمان قطعی

لوپوس یک بیماری مزمن و مادام‌العمر است که درمان قطعی ندارد، فقط می‌توان آن را کنترل کرد. این ویژگی باعث می‌شود بیمار همواره در معرض خطر عود بیماری، عوارض دارویی، و آسیب‌های بلندمدت باشد.

3- عود های ناگهانی

لوپوس معمولاً به صورت دوره‌های خاموشی و شعله‌ور شدن ظاهر می‌شود. حملات ناگهانی التهاب (Flare) ممکن است به‌صورت غیرقابل پیش‌بینی و با شدت بالا اتفاق بیفتد. در این حالت، بیماری می‌تواند به‌سرعت به اندام‌های حیاتی آسیب وارد کند.

4- عوارض دارویی خطرناک

داروهای اصلی مورد استفاده برای کنترل لوپوس، از جمله کورتیکواستروئیدها و داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی، اگرچه در کاهش فعالیت بیماری مؤثر هستند، اما می‌توانند با عوارض جانبی قابل توجهی همراه باشند.

• افزایش خطر عفونت‌های شدید
• عوارض متابولیک و اسکلتی
• افزایش اندک اما قابل توجه خطر بروز برخی انواع سرطان‌ها

مدیریت درمان بیماران لوپوسی نیازمند تعادل دقیق بین کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض دارویی است، که با نظارت مداوم پزشک و اصلاح دوز داروها امکان‌پذیر می‌باشد.

5- خطر در بارداری

زنان مبتلا به لوپوس در دوران بارداری با افزایش خطرات بالقوه‌ای مواجه هستند که می‌تواند سلامت مادر و جنین را تهدید کند.

• افزایش احتمال سقط جنین، زایمان زودرس یا محدودیت رشد داخل رحمی
• خطر ابتلای نوزاد به لوپوس نوزادی
• تشدید علائم بیماری در مادر

با توجه به این خطرات، بارداری در بیماران مبتلا به لوپوس نیازمند برنامه‌ریزی دقیق، نظارت مستمر و هماهنگی بین متخصص روماتولوژی و متخصص زنان و زایمان است. بهترین زمان برای بارداری معمولاً زمانی است که بیماری دست‌کم به مدت ۶ ماه در مرحله خاموشی قرار دارد.

6- تاخیر در تشخیص و شباهت به سایر بیماری ها

علائم لوپوس ممکن است با بسیاری از بیماری‌های دیگر مانند آرتریت روماتوئید، فیبرومیالژیا، یا عفونت‌ها اشتباه گرفته شود. این موضوع می‌تواند باعث تشخیص دیرهنگام و در نتیجه آسیب غیرقابل بازگشت به اندام‌ها شود.

7- تاثیر روانی و اجتماعی

ماهیت مزمن، ناپایدار و غیرقابل پیش‌بینی بیماری لوپوس، در کنار محدودیت‌های جسمی ناشی از آن، می‌تواند تأثیرات عمیقی بر سلامت روان و کیفیت زندگی فرد بگذارد.

• افسردگی، اضطراب و احساس ناتوانی
• کاهش اعتماد به نفس
• اختلال در شغل، تحصیل، روابط اجتماعی و زندگی خانوادگی

توجه به جنبه‌های روانی بیماری و ارائه حمایت روان‌شناختی و اجتماعی به بیماران مبتلا به لوپوس، بخشی مهم از درمان جامع آن‌ها به شمار می‌رود.

انواع لوپوس

در ادامه جدول خلاصه و کاربردی درباره انواع لوپوس آورده شده است:

شناخت انواع مختلف لوپوس برای تشخیص صحیح، انتخاب درمان مناسب و جلوگیری از عوارض جدی بسیار اهمیت دارد. هر نوع از این بیماری ویژگی‌های خاص خود را دارد و نیازمند پیگیری و مراقبت‌های ویژه پزشکی است.

چه مدت می توانید با لوپوس زندگی کنید؟

این روزها، به لطف پیشرفت های پزشکی، اکثر افراد مبتلا به لوپوس می توانند انتظار داشته باشند که با درمان مناسب و مداوم، یک عمر استاندارد داشته باشند.

دکتر لیتلجان می گوید: «در دهه 1950، میزان بقا حدود 50 درصد بود، اما تا سال 1995، این نرخ بالاتر از 95 درصد است. «لوپوس اگر به‌درستی درمان نشود یا به‌اندازه کافی زود تشخیص داده نشود، می‌تواند کشنده باشد، اما امروزه موارد بسیار زیادی از نظر درمان و غربالگری وجود دارد که می‌تواند به زنده ماندن و رشد افراد کمک کند.»

اگرچه هیچ درمانی برای لوپوس وجود ندارد، بهبودی ممکن است.

او ادامه می‌دهد: «برخی افراد با لوپوس بسیار فعال وارد می‌شوند، اما با درمان، شاهد بهبودی لوپوس آنها هستیم. ما دوست نداریم از کلمه “درمان” استفاده کنیم، اما لوپوس می تواند برای مدت طولانی بسیار آرام بماند.”

شما ممکن است نیاز به مصرف دارو برای مادام العمر داشته باشید، یا ممکن است بتوانید در نهایت با راهنمایی و نظارت ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود، مصرف آن را متوقف کنید.

مقاله مرتبط: چگونه میلیاهای اطراف چشم را در خانه درمان کنیم؟

مقاله مرتبط: چرا پوست سر زخم می شود؟

سوالات متداول 

• آیا لوپوس مسری است؟ خیر، لوپوس مسری نیست و از فردی به فرد دیگر منتقل نمی‌شود.

• چه کسانی بیشتر به لوپوس مبتلا می‌شوند؟ زنان بین 15 تا 45 سال، به‌ویژه زنان رنگین‌پوست، بیشترین شیوع را دارند.

• علائم اولیه لوپوس چیست؟ خستگی، درد مفاصل، تب خفیف، و بثورات پوستی (به‌ویژه روی گونه).

• آیا لوپوس درمان قطعی دارد؟ خیر، اما با درمان مناسب قابل کنترل است.

• آیا لوپوس خطرناک است؟ در صورت درگیری اندام‌های حیاتی ممکن است خطرناک باشد.

خلاصه مطالب

لوپوس بیماری پیچیده و چندوجهی است که علائم آن می‌تواند از خفیف تا بسیار شدید متغیر باشد. این بیماری در زنان جوان شایع‌تر است و می‌تواند هر اندامی از جمله پوست، مفاصل، کلیه‌ها، قلب، ریه‌ها و سیستم عصبی مرکزی را تحت تأثیر قرار دهد.

لوپوس اگرچه ممکن است در برخی بیماران خفیف باشد، اما به‌دلیل درگیری اندام‌های حیاتی، دوره‌های شعله‌ور شدن غیرمنتظره، عوارض دارویی و احتمال بروز نارسایی‌های جدی، بیماری‌ای بالقوه خطرناک و تهدیدکننده حیات به‌شمار می‌رود. تشخیص زودهنگام، پیگیری مداوم و درمان منظم می‌تواند نقش مؤثری در کاهش خطرات و بهبود کیفیت زندگی بیماران ایفا کند.

هلدینگ بهبود تأمین، مرجع تخصصی در تولید و توزیع محصولات مراقبت از مو، پوست و بدن در ایران است. این مجموعه با تکیه بر دانش روز، تکنولوژی‌های نوین و استانداردهای جهانی، در مسیر ارتقاء سلامت و زیبایی گام برمی‌دارد.

لینک مرجع:

health.clevelandclinic.org/is-lupus-fatal