علائم شپش سر در زنان

علائم شپش سر در زنان، دقیقاً همانند علائم آن در مردان و کودکان است. شپش سر با وجود اندازه‌ی کوچک، می‌تواند مشکلات قابل توجهی در سلامت و آرامش روانی ایجاد کند. شناخت علائم کلاسیک شپش در زنان به‌ویژه در جمعیت‌هایی با موهای بلند، استفاده مشترک از وسایل شخصی یا زندگی در مکان‌های پرجمعیت، برای پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر بسیار حیاتی است.

بر اساس آمار منتشر شده از سوی سازمان‌های بهداشتی جهانی، شیوع شپش سر در جمعیت عمومی به‌ویژه در زنان و دختران نوجوان بین 6 تا 12 درصد گزارش شده است، اگرچه در محیط‌های پرجمعیت مانند مدارس، این میزان می‌تواند به 30%  یا بیشتر نیز برسد.

شپش چیست؟

شپش‌ها حشرات بی‌بال و شش‌پا از راسته انگل‌های خارجی هستند. اندازه آن‌ها معمولاً بین 1 تا 4 میلی‌متر متغیر است و رنگشان از سفید مایل به خاکستری تا قهوه‌ای تیره یا مایل به قرمز (پس از تغذیه از خون) متغیر است.

ویژگی بارز شپش‌ها این است که تمام چرخه زندگی خود را بر روی میزبان می‌گذرانند و نمی‌توانند بدون میزبان برای مدت طولانی زنده بمانند. علی‌رغم اندازه کوچک و ظاهر ساده، شپش‌ها به‌دلیل سرعت انتقال بالا و مقاومت به درمان‌های نادرست، می‌توانند به یک مشکل گسترده بهداشتی تبدیل شوند.

شپش‌ها با استفاده از دهان سوزنی‌شکل خود، پوست انسان را سوراخ کرده و از خون تغذیه می‌کنند. بزاق شپش حاوی مواد ضد انعقاد است که باعث خارش، التهاب و در برخی موارد واکنش‌های آلرژیک می‌شود.

انواع شپش انسانی

سه نوع اصلی شپش وجود دارد که می‌توانند انسان را آلوده کنند و هر یک در قسمت خاصی از بدن زندگی می‌کنند:

• شپش سر

این نوع شپش در موهای پوست سر، پشت گوش ها و گردن زندگی می کند. شپش های بالغ سر حدود 2 تا 4 میلی متر طول دارند. تخم‌های این شپش که به “رشک” یا “نیت” معروف هستند، به طور محکم به ساقه مو چسبیده و ظاهری شبیه به شوره سر دارند، با این تفاوت که به راحتی از مو جدا نمی‌شوند.

نیت‌های زنده معمولاً نزدیک به پوست سر هستند. عمدتاً از طریق تماس مستقیم سر به سر با فرد آلوده منتقل می‌شود. به اشتراک گذاشتن شانه، کلاه، روسری، هدفون و سایر لوازم شخصی نیز می‌تواند باعث انتقال شود، اما این روش کمتر شایع است و در کودکان سنین مدرسه، به ویژه در دختران، شیوع بیشتری دارد.

• شپش بدن

این نوع شپش عمدتاً در درزها و چین‌خوردگی‌های لباس، به خصوص لباس‌هایی که برای مدت طولانی پوشیده می‌شوند، زندگی می‌کند. آن‌ها تنها برای تغذیه به پوست بدن می‌آیند. شپش های بدن کمی بزرگ‌تر از شپش سر هستند (حدود 2 تا 4.5 میلی‌متر). تخم‌های خود را روی الیاف لباس یا گاهی اوقات روی موهای بدن می‌گذارند.

بیشتر در شرایط غیربهداشتی، شلوغی، عدم امکان شستشوی منظم لباس‌ها و عدم دسترسی به بهداشت فردی مناسب (مانند افراد بی‌خانمان، پناهندگان یا در مناطق جنگ‌زده) دیده می‌شود.

• شپش عانه

این شپش عمدتاً در ناحیه عانه (شرمگاهی) و موهای زبر و خشن بدن مانند موهای زیر بغل، ریش، سبیل، ابرو و مژه‌ها زندگی می‌کند. شکل ظاهری آن پهن‌تر و شبیه به خرچنگ است. کوچک‌ترین نوع شپش انسانی است (حدود 1.5 تا 2 میلی‌متر).

عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود، اما می‌تواند از طریق تماس نزدیک غیرجنسی یا به اشتراک گذاشتن لباس و حوله نیز منتقل شود و بیشتر در بزرگسالان دیده می شود.

علائم شپش سر در زنان

در ادامه به مهم ترین علائم های شپش سر در زنان می پردازیم:

1- خارش شدید پوست سر: مهم‌ترین و شایع‌ترین علامت شپش سر، خارش شدید به‌ویژه در نواحی پشت گوش‌ها، گردن و قسمت بالایی سر است. این خارش به دلیل واکنش آلرژیک بدن به بزاق شپش هنگام تغذیه از خون ایجاد می‌شود.

2- احساس حرکت روی پوست سر: برخی از افراد گزارش می‌کنند که احساس حرکت یا خزیدن در موها یا روی پوست سر دارند، به‌ویژه هنگام شب که شپش‌ها فعالیت بیشتری دارند. این احساس ممکن است باعث بی‌خوابی یا اضطراب شود.

3- مشاهده شپش زنده: شپش‌ها حشرات کوچکی هستند به رنگ خاکستری مایل به سفید که اندازه‌ای حدود 2 تا 3 میلی‌متر دارند. در بررسی دقیق موها، به‌ویژه با شانه مخصوص شپش یا ذره‌بین، می‌توان شپش‌های زنده را دید که به سرعت روی ساقه مو یا پوست سر حرکت می‌کنند.

4- مشاهده تخم شپش: تخم شپش (رشک)، نقاط سفید یا خاکستری ریزی هستند که به ساقه مو نزدیک پوست سر چسبیده‌اند. برخلاف شوره، رشک‌ها به‌راحتی از مو جدا نمی‌شوند. رشک‌ها معمولاً در پشت گوش‌ها و بالای گردن دیده می‌شوند.

5- زخم و التهابات پوستی: خارش مداوم باعث خراشیدگی پوست سر شده و این خراش‌ها ممکن است به زخم، التهاب، یا عفونت ثانویه باکتریایی منجر شوند.

6- تحریک پذیری و بی خوابی: به دلیل خارش شدید، زنان ممکن است در خوابیدن دچار مشکل شوند. بی خوابی و تحریک پذیری روانی از عوارض غیر مستقیم شپش سر هستند.

7- بزرگ شدن غدد لنفاوی گردنی: در موارد نادر، غدد لنفاوی ناحیه گردن ممکن است در پاسخ به عفونت ناشی از خراش های پوستی متورم شوند.

8- بوی ناخوشایند پوست سر: در برخی موارد مزمن، تجمع آلودگی، ترشحات پوستی و عفونت های ثانویه ممکن است باعث ایجاد بوی ناخوشایند در پوست سر شود.

سوالات متداول

• آیا خارش شدید نشانه شپش سر است؟ بله، خارش شدید پوست سر یکی از علائم اصلی شپش است.
• آیا وجود دانه‌های سفید روی مو نشانه رشک است؟ بله، دانه‌های سفید چسبیده به موها معمولاً تخم شپش (رشک) هستند.
• آیا فقط کودکان به شپش مبتلا می‌شوند؟ خیر، زنان و بزرگسالان نیز ممکن است دچار شپش سر شوند.
• آیا شپش باعث ریزش مو می‌شود؟ به‌ندرت، ولی خاراندن شدید ممکن است باعث آسیب به موها شود.

مقاله مرتبط: علت پوسته پوسته شدن کف سر و خارش چیست؟

خلاصه مطالب

آلودگی به شپش سر در میان کودکان خردسال و خانواده هایشان شایع است. آنها معمولاً باعث خارش شدید می شوند. این حشرات ریز در موهای شما زندگی می کنند و تخم می گذارند، بنابراین درمان ضروری است.

شپش موجودی کوچک است که می‌تواند تأثیرات بزرگی بر سلامت و آرامش فرد بگذارد. با این حال، با آگاهی و شناخت کامل از این انگل، چرخه زندگی آن، نحوه انتقال و روش‌های مؤثر درمان و پیشگیری، می‌توان به طور موثری با آن مقابله کرد و از شیوع آن جلوگیری نمود. مهم است که بدانیم آلودگی به شپش یک مشکل پزشکی است و با اقدامات مناسب بهداشتی و درمانی، قابل مدیریت و ریشه‌کن شدن است.

هلدینگ بهبود تأمین، مرجع تخصصی در تولید و توزیع محصولات مراقبت از مو، پوست و بدن در ایران است. این مجموعه با تکیه بر دانش روز، تکنولوژی‌های نوین و استانداردهای جهانی، در مسیر ارتقاء سلامت و زیبایی گام برمی‌دارد.

لینک مرجع:

www.healthline.com/health/head-lice